zondag 17 maart 2013

Het Prospect van Constantinopel

De leeuw hangt er niet, maar wel die andere prachtplaat van Humbert de Superville, die van de zondvloed.

En verder de brief van Willem van Oranje van 28 december 1574 aan de Staten van Holland, die de oprichting van de Universiteit Leiden inluidde, een kleine anderhalve maand later, op 8 februari 1575.


En ook de bijbel die hij de universiteit daarbij ten geschenke gaf. De Polyglotbijbel (Biblia Polyglotta), in vier talen: het Hebreeuws, Aramees, Grieks en Latijn. In acht dikke delen, tussen 1568 en 1573 in een oplage van wel duizend stuks gedrukt bij Christoffel Plantijn in Antwerpen. Wat een onderneming moet dat geweest zijn, met al die duizenden vellen papier en al die loden lettertjes en al die mensen die daarmee bezig waren!


En dan dat tot de verbeelding sprekende Prospect van Constantinopel, dat ligt er ook. Het meterslange panorama van de stad, met daarop alle moskeeën en andere belangrijke gebouwen, tussen 1559 en 1561 getekend door de Deense kunstenaar Melchior Lorichs.


Ergens in al die meters beeldt hij zichzelf ook af, terwijl hij aan de tekening bezig is. Soort van droste-effect. De man met de tulband houdt de inktpot bij.

Nicolaes van der Wiele schenkt het panorama in 1598 aan de universiteitsbibliotheek.


Daar krijgt het een plek op de linkermuur van de leeszaal. Dat zien we op een prent van Woudanus uit 1610. Daarna verdwijnt de tekening voor lange tijd uit het zicht, tot ze op een zolder weer wordt teruggevonden, en wij er nu van kunnen genieten.

Dit en ander moois – onder andere een prachtige foto van een oude en breekbare Jan Wolkers – is nog tot 30 juni te zien op de tentoonstelling Wereldschatten! Van Cicero tot Erwin Olaf in de Lakenhal te Leiden, over de Bijzondere Collecties van de Universiteit Leiden.

3 opmerkingen:

  1. Die tentoonstelling wil ik zien. Even slikken altijd als je bij De Lakenhal je kaartje koopt - nergens ter wereld wordt cultuur zo duur betaald als in Nederland - maar het lijkt mij de moeite waard.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Je krijgt er een hoop genoegen voor terug, voor die 7,50. Neem er de tijd voor. Er ligt onder andere ook een kolossale oorkonde, bestaande uit dertig of veertig koperen platen, bijeengehouden door een ring, waarop de daden en afstamming van koning Rajendrachola I (1012-1042) uit India worden vermeld. Dat droeg hij bij hem als bewijs van zijn macht. Het werd natuurlijk voor hem gedragen, want deze enorme sleutelbos, zo lijkt het, weegt wel 30 kilo. En verder de beroemde zeekaarten van Van Keulen, een pentekening van Rembrandt van Rijn, foto's van Ed van der Elsken, te veel om op te noemen.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Maar dat valt mee. Toen ik de tentoonstelling over Lucas van Leijden bezocht, moest ik 16 euro voor de entree betalen, dus daar zat ik aan te denken.

      Verwijderen