donderdag 31 augustus 2017

Vijfentachtig

Met zusje Wil en broertje Wim.

M'n moeder is vandaag 85 jaar geworden. Op deze foto is ze een jaar of negentien.

donderdag 24 augustus 2017

Carel

Carel de Vink (27 februari 1887 - 28 april 1944).

Dit is de tweede man van m'n oma. Zijn geschiedenis is duister. Pas een paar weken terug kreeg ik voor het eerst deze foto te zien. Ook hij ging vroeg dood. Uit zijn eerste huwelijk met Jacoba van Duijn (14 oktober 1892 - 22 juni 1928) had hij zes kinderen. Bij mijn oma kreeg hij er nog zes. Met m'n ome Jaap erbij, de zoon uit haar eerste huwelijk, is dat dertien. Zeven van haarzelf. Ze trouwden op 22 mei 1930.

M'n ome Jaap vertelde me een keer dat hij bang was voor die man. Dat hij zich als kind – hij zal toen een jaar of tien geweest zijn –, verstopte achter de rokken van z'n moeder als ze hem tegenkwam op het land. En dat hij haar steeds mee uit nam naar Rotterdam. En ik dacht altijd dat hij aan een tumor in zijn hoofd overleden was, maar het was wolf. Dat krijg je in je gebit. Hij lag daarvoor in een kliniek in Wassenaar.

M'n vader was twaalf toen z'n vader overleed. Hij is naar hem vernoemd. Ik ook. Omdat ik het altijd een rotnaam vond – de naam klinkt me te hard –, liet ik me liever met mijn tweede naam aanroepen.

M'n opa was landarbeider. Dat verklaart misschien dat m'n vader ook een tijdje op het land gewerkt heeft, van zijn twaalfde tot zijn veertiende. Toen ging hij naar zee. Maar aan boord noemden ze hem Kees. Zo wordt hij nog door iedereen genoemd. Carel was een buitenissige naam, die kenden ze niet in Katwijk. M'n vader was erg mager in de tijd dat hij voor het eerst ging varen. Hij herinnert zich nog dat ze tegen hem zeiden: 'Keesje, je moet wel eten!'

Met dank aan Marianne Spaargaren-de Vink en Maria Hensbergen-de Vink voor de foto.

donderdag 17 augustus 2017

Op de foto

Aaltje Schaap (11 augustus 1896 - 26 april 1976) en Jacob van Duijn (16 juni 1898 - 20 febuari 1918).

M'n oma van vaderskant met haar eerste man.

Hoe ze in de camera kijken. Zij met die verliefde, verwachtingsvolle blik, minzaam, hij stoer voor zich uit, een hand op haar schouder. Je moest er helemaal voor naar Leiden, naar de Haarlemmerstraat, schemert er door op de rand van de foto. Nummer 47. Zat daar een fotograaf? Ze heeft zich er mooi voor aangekleed, een wrong in haar haar, een ketting om en een riem met een grote, vierkante gesp. Hij een pet op en in de nog vrije hand een sigaar.

Ze trouwden op 20 december 1917. Ergens daarvoor zal de foto gemaakt zijn, waarschijnlijk toen ze verloofden.

Het huwelijk van Aaltje en Jacob duurde twee maanden. In het Leidsch Dagblad van 1 maart 1918 lezen we dat de YM 242 'Adriana Johanna' waarop Jacob voer als matroos, in de vroege morgen van woensdag 27 februari op een mijn liep. Zoon Jacob (de halfbroer van mijn vader uit het vorige bericht) werd een maand later geboren, op 27 maart 1918.

Leidsch Dagblad, 1 maart 1918.

Volgens een bericht in de Leidsche Courant is de ramp met de YM 242 echter al een week eerder gebeurd, op woensdag 20 februari. Kranten schrijven elkaar over. Dit is ook te lezen in een verklaring aan de Inspectie voor de Scheepvaart van schipper J. Vink van de YM 178 'Nora', die het ongeluk heeft 'zien' gebeuren. Uit een verklaring aan dezelfde inspectie van reder J. van Beelen wordt duidelijk dat de Adriana Johanna 'voor het laatst is uitgevaren' op de maandag daarvoor.

Verklaring van schipper J. Vink van de YM 178 'Nora' van 20 februari 1918.*
Verklaring van reder J. van Beelen van 11 maart 1918.

Met dank aan Jan van Welie en Jan Sneijders voor de laatste informatie.

*Tekst van de verklaring, waarin een enkele spelfout stilzwijgend is verbeterd: [...] Bij een stijve bries met lichte sneeuw, buien, werden wij vanmorgen om 7 uur door de wacht gewaarschuwd dat een vaartuig op een mijn liep. Wij hebben onmiddellijk het net ingehaald en hebben ons naar die plaats begeven. Daar gekomen zagen wij behalve wat wrakhout een sloep vol water met een man erin die ons toeriep. Wij wierpen hem een lijn toe met de reddingsboei eraan, die hij beetpakte. Wij haalden hem naar ons toe maar met optrekken langs het schip liet hij zich los en verdween in de diepte. Toen hebben wij dadelijk onze sloep buiten gegooid en zijn naar die plaats geroeid maar we hebben niets meer gezien. De sloep was gemerkt Y.M. 242. [...]

maandag 14 augustus 2017

Op zaterdagmorgen


M'n vader (r) bij z'n halfbroer, m'n ome Jaap.

Dat was altijd op zaterdagmorgen. Iedere week, voor het middageten. M'n ome Jaap z'n vader verdronk op zee. Waarna hun moeder hertrouwde, nog zes kinderen kreeg en haar tweede man uit een eerder huwelijk nog zes kinderen meebracht. M'n vader is de tweede van die zes kinderen, de oudste zoon.

donderdag 10 augustus 2017

Op de logger

M'n vader is die jongen, derde van rechts, van opzij gefotografeerd.

M'n vader als visserman.

Hij ging met z'n veertiende jaar naar zee. Dat was vlak na de oorlog, in 1946. Daarvoor werkte hij vanaf z'n twaalfde op het land. Zijn vader was in 1944 jong overleden en liet een moeder met zeven kinderen achter. Er moest brood op de plank.

maandag 7 augustus 2017

In de duinen

Zomer of herfst 1964, ik ruim 2 jaar oud, m'n vader ruim 32 jaar.

M'n vader als speelkameraad.

Ik met een bal, m'n vader met de vlieger. Wanneer kan-ie de lucht in? 

donderdag 3 augustus 2017

Van dichtbij

Hilversum, 1951. Staand, rechts.

M'n vader als marineman.

Den Helder, 1951. Rechts.